Kabanata 1: Basura

“Wala ka talagang kwenta, Lance.”

Hindi niya makalimutan kung paano bumagsak ang mundo sa isang iglap. Nakaupo siya sa silyang kahoy sa gitna ng kanilang sala. Maliwanag ang puting ilaw mula sa LED bulb sa kisame, ngunit para sa kanya, mas malamig at mas mapanghusga ang liwanag na iyon kaysa sa dilim ng gabi sa lansangan.

Tahimik ang paligid maliban sa mahinang ugong ng refrigerator at tik-tak ng lumang orasan sa dingding. Ang bawat segundo ay parang martilyong kumakatok sa kanyang sentido.

Sa harapan niya, nakatayo ang babaeng itinuring niyang ina – si Evelyn San Agustin. Naka-cross arms ito, nakataas ang kilay, at mariing nakatitig sa kanya na para bang isa siyang dumi sa sahig na gustong burahin. Sa likuran nito, naroon ang kanyang adoptive father, si Roberto San Agustin – tahimik, walang kibo, tila isang estatwa. Nakaupo sa harap ng lamesita, nakayuko habang pinapaikot-ikot ang tasa ng kape, hindi man lang magawang tumingin sa kanya.

Ang kanyang mga palad ay pawis na pawis habang mahigpit na nakahawak sa strap ng kanyang lumang backpack. Nandito lahat ng gamit niya: tatlong pirasong t-shirt, dalawang lumang pantalon, isang toothbrush, at ang selpon niyang luma at may bitak sa screen – tanging alaalang natira mula sa kanyang dating pamilya bago siya iwan sa ampunan.

“Hindi mo man lang maalagaan ang pera sa donation box ng simbahan,” malamig na sabi ni Evelyn. Nakasuot ito ng manipis na pink na duster at may hawak na basang basahan. “Ikaw ang huling naglinis doon kahapon. Dalawang libo ang nawala, Lance. Saan mo dinala?”

Umiling siya, nangingilid ang luha sa kanyang mapupungay na mata. “Ma… hindi ako yun. Sumpa po, hindi ko po…”

“Tumigil ka!” sigaw nito. Tumalsik ang laway sa galit. “Lagi ka na lang may dahilan. Ilang taon ka na naming tiniis dito. Nakakaawa ka lang tingnan. Ni hindi ka namin ka-dugo pero buong buhay mo, pabigat ka.”

Nanginig ang labi niya. Parang may matalim na kutsilyong humihiwa sa lalamunan niya sa bawat salitang binibitawan ng babae. Gusto niyang sumigaw. Gusto niyang ipaliwanag na kahit isang kusing, hindi niya kinuha. Na mahal na mahal niya ang pamilya niya kahit hindi sila tunay na magkadugo. Na gusto niyang makapagtapos para masuklian ang kabutihan nila.

Pero wala na siyang boses na mailabas.

Sa kanyang ulirat, bumalik ang mga alaala ng una siyang dinala rito. Anim na taon siya noon. Malamig na umaga sa ampunan ng St. Bernadette sa Westbridge City. Dumating ang mag-asawang San Agustin na may dalang kumot at laruan. “Welcome home, Lance,” sabi ni Roberto noon, tinatapik ang kanyang balikat habang si Evelyn ay pilit na ngumingiti.

Sa loob-loob niya, iyon na ang pinaka-masayang araw sa buhay niya.

Ngayon, narinig niya ang mahinang pag-ubo ni Roberto sa sulok. Ni hindi siya tinitingnan nito. Patuloy lang sa pag-inom ng kape, kunwari walang naririnig. Para bang wala siya roon, para bang isa siyang multong dumadaan sa harap nito.

“Roberto, ano, magsasalita ka ba?” tanong ni Evelyn sa asawa, halatang nabubwisit sa katahimikan nito.

Umiling si Roberto, hindi pa rin tumitingin kay Lance. “Kung sabi mo siya, siya na nga.”

At doon niya naramdaman – wala na. Wala nang susunod na mga salita. Wala nang paliwanag. Wala nang depensa. Siya ay isang basurang dapat itapon.

“Get out,” utos ni Evelyn, sabay turo sa pinto. “Wag ka nang babalik dito. Kahit kailan.”

Para siyang binuhusan ng kumukulong tubig. Ang init at sakit ay naghalo sa dibdib niya, umaakyat sa kanyang lalamunan at sumabog bilang mga luhang dumaloy sa kanyang pisngi. Umiiyak siyang tumayo, bumuhos ang luha sa kanyang mukha, at isinabit ang backpack sa balikat. Wala siyang pera, wala siyang pamasahe. Ni hindi niya naisip kung saan siya pupunta. Ang alam lang niya, kailangan niyang lumabas. Dahil iyon ang gusto nila.

Lumabas siya ng bahay, nilampasan ang gate, at tumingin sa langit. Maliwanag ang buwan, ngunit ramdam niya ang lamig ng hangin sa kanyang mga buto. Ang simoy ng hangin ay may halong amoy ng inihaw na manok mula sa karinderyang katapat ng kanilang kalsada. Naririnig niya ang tahol ng aso sa di kalayuan, at ang humuhuning kuliglig sa bakuran. Ngunit para sa kanya, lahat ng iyon ay nawala sa pakiramdam. Ang tanging naririnig niya ay ang pagkalabog ng puso niya at ang boses ni Evelyn na paulit-ulit sa kanyang isip.

“Wala ka talagang kwenta, Lance… wala ka talagang kwenta…”

Marahan niyang nilingon ang bahay na naging tahanan niya ng limang taon. Wala man lang nagpaalam sa kanya. Walang ni isang yakap o tapik sa balikat. Walang nagsabi ng, “Mag-iingat ka.”

“Bye… Ma… Pa… Mia…”

Bumulong siya sa hangin, pilit pinapakalma ang nanginginig na boses. Lumingon siya sa bintana ng kwarto ng bunsong kapatid na babae. Patay na ang ilaw. Siguro tulog na si Mia, hindi man lang niya nayakap o nasabihang mahal niya ito. Siya ang tanging taong nakikita niyang ngumingiti sa kanya araw-araw. Ang bata na palaging kumakapit sa kanyang braso tuwing uuwi siya galing eskwela, sabay sabing, “Kuya Lance, laro tayo.”

At ngayon, wala na rin siya roon para sa kapatid na iyon.

Dahan-dahan siyang lumakad palayo sa bahay, ramdam ang bigat ng lupa sa bawat hakbang. Hindi niya alam kung saan siya pupunta. Walang direksyon, walang plano, walang pera. Wala siyang ibang pwedeng puntahan. Ang dating mainit at makulay na mundo, ngayon ay malamig at kulay abo.

Ilang oras na siyang naglalakad. Hindi niya namalayan na nakalampas na siya sa plaza ng kanilang subdivision. Hanggang sa makarating siya sa highway, kung saan malalakas ang ilaw ng poste at mabilis ang mga sasakyang dumaraan.

Umupo siya sa semento sa gilid ng overpass. Sa ilalim nito, may mga karton, plastic bag, at mga pulubi na nagkukumpulan. Sa itaas, tanaw niya ang naglalakihang billboards ng mga artistang naka-ngiti at nagpo-promote ng sabon, pagkain, cellphone, kotse. Lahat ng iyon, para sa kanya ay wala nang saysay.

Tinanggal niya ang kanyang backpack at ipinatong sa kandungan niya. Dinukot niya ang lumang selpon. Basag ang screen. Punit ang tempered glass. Nabasag ito noong huling napag-initan siya ng ama niya dahil sa sirang faucet sa banyo. Binato ito sa kanya. Swerte’t hindi tumama sa mukha niya.

Bumuntong hininga siya, pinunasan ang pisngi na basa ng luha. Hindi niya mapigilan ang pagtulo nito kahit anong pigil niya.

“Bakit… bakit ako…? Ano bang kasalanan ko…?”

Hindi niya alam kung ilang minuto siyang nakatitig sa selpon na iyon. Wala nang battery. Patay na. Tulad niya, wala nang saysay.

Muli niyang naalala ang mga araw sa ampunan. Kahit mahirap, kahit makalat, kahit walang sariling kwarto, masaya siya roon. Dahil doon, kahit papaano, pantay-pantay silang lahat. Walang mayaman, walang mahirap. Lahat sila, anak ng kawalan. Lahat sila, naghahanap ng pag-ibig na hindi nila nakuha mula sa totoong pamilya.

Ngunit nang dumating ang mag-asawang Climente, umasa siya. Umasa siyang baka iyon na ang sagot sa dasal niya tuwing gabi. Baka doon niya maramdaman ang tunay na pamilya. Baka doon niya maramdaman na mahalaga siya.

Pero sa huli, ito rin pala ang magiging simula ng pagkawasak ng lahat ng pangarap niya.

Sa unang pagkakataon, naramdaman ni Lance kung gaano kabigat ang maging isang taong walang silbi sa mundo. Ang mabuhay nang walang direksyon. Ang umasa sa pag-ibig ng iba ngunit mawalan din nito sa huli.

Napahawak siya sa railings ng overpass. Tumayo siya, humakbang papunta sa gitna ng kalsada. Tumingin sa mga ilaw ng kotse sa malayo, papalapit. Hindi niya alam kung anong nararamdaman niya. Takot? Galit? Lungkot? O wala na siyang nararamdaman.

Huminga siya nang malalim at pumikit.

“Wala na akong kwenta… wala na…”

Sa sandaling iyon, bumuhos ang malamig na hangin sa kanyang mukha. Pumatak ang unang patak ng ulan sa kanyang noo. At sa kanyang naririnig na katahimikan, isang maliit na boses sa loob niya ang bulong:

“Pero… ano ang mangyayari kung mabuhay pa ako…?”

Ngunit bago niya masagot ang tanong na iyon, narinig niya ang malakas na preno ng sasakyan sa ibaba. Binuksan niya ang mga mata.

At doon nagsimula ang kwento ng lalaking itinakwil ng mundo… ngunit itatakwil din kaya siya ng kapalaran?