Mặc dù thật sự luyến tiếc xã Đồng Diên nhưng có chần chừ cũng chẳng thể giải quyết được vẫn đề gì. Sáng sớm hôm đó Vũ Điền đem theo bài vị của gia quyến nhà mình tới huyện Quỳnh Côi.
Lần đi này chỉ có một mình anh, Trần Văn Đắc không thể đi. Chuyện nhà còn chưa ổn thoả nên chàng có muốn cũng không theo được. Chỉ dặn dò mấy câu như đi đường cẩn thận, nhớ đội nón rồi mấy chuyện lặt vặt mà thôi.
Nhà của thúc phụ Vũ Điền không lớn, chỉ là một ngôi nhà nhỏ xây từ đất sét trộn với rơm rạ, bên trên mái ngói xếp đơn giản như bao nhà có chút điều kiện vùng này.
Trước đó có nghe ông Danh vì chuyện đáng buồn của cả nhà mà đổ bệnh, tới giờ vẫn chưa khỏi.
Ông Danh có năm người con, Vũ Văn Trường là con cả, kém Vũ Điền ba tuổi, sau đó là Vũ Văn Kim, Vũ Cát là con thứ, cuối cùng là hai đứa con gái là Vũ Thu Thủy và Vũ Quế. Anh vừa tới đã nghe tiếng trẻ con trong nhà ríu rít, thầy bọn chúng ốm gần cả tuần rồi, cả sáu mẹ con đều đang lo sốt vó.
Vũ Điền đứng ở ngoài sau hàng rào củi giản đơn, anh gọi:" Thẩm!"
Mợ Danh đang dỗ con chợt quay ra, trông thấy anh đứng ở đây ngay lúc này làm cho mọi cung bậc từ bữa trước tới nay đều trùng xuống.
Mợ vội vã mở cửa, trông vẻ tiều tụy của Vũ Điền liền không khỏi xót xa, mợ hỏi:" Sao gầy đi nhiều thế này... Con vào nhà đi!"
Đám trẻ con trong sân thấy người anh họ lâu lâu mới gặp thì không khỏi vui mừng, nhất là hai đứa Kim, Cát. Tụi nó mới có một đứa bảy một đứa tám tuổi, còn chưa nhận thức được điều gì quá sâu xa, nhưng nhìn vẻ mặt của anh, chúng lại chẳng mừng nữa.
Vũ Văn Trường lịch sự nhìn anh mà chào hỏi.
" Huynh ghé chơi mà nhà không có gì, ngại quá."
Vũ Điền không đáp, chợt buông tiếng thở dài.
Vũ Văn Trường có nghe qua vụ ở xã Đồng Diên, cậu không nhiều chuyện, chỉ lùi lại ra sân trước với các em, để không gian cho người lớn nói chuyện.
Chợt lúc đó Vũ Điền lại gọi cậu lại:" Trường." Cậu giật mình quay đầu lại, đáp:" Dạ, huynh có gì muốn bảo đệ ạ?"
Vũ Điền lục lọi trong đống tư trang của mình một gói kẹo nhỏ được bọc cẩn thận bằng giấy dầu, anh đưa cho cậu, nói:" Đệ lũi¹ ra đây, ta có chút kẹo, đệ mang chia cho các em cùng ăn."
Cậu nhận lấy bọc kẹo rồi chạy luôn ra ngoài.
Nhìn đám trẻ con cười cười nói nói, nô đùa với nhau nhưng lại không quá ồn ào, tránh làm ảnh hưởng tới thân phụ còn đang nằm bệnh. Vũ Điền bất giác nhớ tới Nghĩa, cậu cũng là một cậu bé hiểu chuyện như vậy.
Mợ Danh thở dài một hơi, ánh mắt bà thương hại nhìn Vũ Điền:" Mọi việc ở nhà lo liệu ổn thoả hết rồi hả con?"
Vũ Điền trông thấy nét thương hại đó, anh nói: " Thẩm không cần dùng nét mặt thương hại đó nhìn con đâu, con vẫn ổn. Chuyện nhà đều đã thu xếp xong xuôi, con lên đây cũng là muốn nhờ thúc phụ và thẩm một việc thôi."
" Thúc phụ con đã khoẻ hơn chưa?"
" Cũng đỡ rồi, nhưng do đau buồn quá nên nằm đó từ sáng giờ chẳng buồn ra kìa."
Anh gật đầu rồi xin phép mợ vào giường thăm ông Danh, có lẽ đây có thể là lần cuối cùng anh gặp mọi người.
Trong giường bệnh nghi ngút mùi thuốc Nam, mà ông Danh vẫn đang nằm bất động, thẫn thờ trên giường bệnh lạnh lẽo.
Anh khẽ giọng gọi ông:" Thúc phụ, thúc phụ sao lại bệnh thành thế này!"
Ông Danh chầm chậm quay đầu về hướng âm thanh vừa thoát ra, thấy anh, ông dường như vui mừng lại vừa như không tin vào mắt mình. Ông còn cứ ngỡ cả nhà họ chẳng còn ai sống sót nổi nữa, thế nhưng đứng trước mặt ông Danh đây chẳng phải cháu trai trưởng của ông sao.
Ông Danh kích động ngồi bật dậy khỏi giường, mặc kệ cơn choáng váng của bệnh tật.
Ông nắm lấy tay cánh tay của anh, trong chốc lát vui mừng dường như ông vẫn còn ôm hi vọng huynh trưởng mình còn sống, cả nhà họ đều không sao hết, những tin đồn truyền ra chỉ là lời qua tiếng vào của dân đen mà thôi. Ông nắn nắn cánh tay của Vũ Điền, hỏi:" Nhà con sao rồi, vẫn...vẫn ổn mà đúng không?"
Vũ Điền biết sự thật nghiệt ngã tới mức nào, anh chỉ cho phép bản thân mình đau buồn mấy ngày. Nhưng lúc này đây lại không kìm nén được xúc động, hai mắt đỏ hoe vậy mà lệ cũng phải cố không ngưng lại.
Vũ Điền đỡ ông, giọng nói anh hơi nghẹn:
" Thúc phụ tại sao lại lao lực thành thế này..."
Không nghe được câu trả lời mình muốn, ông Danh vẫn gắng hỏi:" Thầy u con vẫn ổn, thằng Nghĩa nữa... Cả nhà con vẫn ổn mà đúng không."
Vậy nhưng khi nhìn thẳng vào Vũ Điền, nhìn thẳng vào đôi mắt phiền muộn kia, nhìn vào biểu cảm sầu bi của cháu trai mình. Mọi hi vọng, mọi biện bạch ông tự dựng lên để trấn an bản thân mình đều vụt tắt.
Và rồi ông chỉ thấy Vũ Điền lắc đầu, nghe được lời nghiệt ngã từ chính miệng của anh:
" Thúc phụ, thầy... Thầy u con... Cả nhà con mất cả rồi..." Giọng nói của Vũ Điền run rẩy, nhưng anh không được khóc, không được phép khóc.
Dẫu đã chuẩn bị sẵn tinh thần nhưng lời khẳng định kia chẳng khác nào sấm giữa trời quang, ông vỡ oà trong sự đau buồn.
Vũ Điền đỡ ông lại giường, đợi khi ông Danh ổn định lại cảm xúc mới nói vào chuyện chính. Anh nói:" Thúc phụ, hôm nay tới đây cũng là muốn nhờ thúc phụ một việc."
Tuy có phần không mấy tỉnh táo nhưng ông Danh cũng biết, nếu như không phải chuyện hệ trọng thì anh cũng không phải lặn lội đường xa tới đây.
Vũ Điền gắng giọng:" Chuyện hương khói trong nhà... Bài vị của nhà con giao lại cho thúc phụ thờ phụng hương hoả giúp con... Con bất hiếu không lo được cho cả nhà chu toàn, phải nhờ tới thúc phụ."
Anh cúi đầu, lấy từ tay nảy tư trang luôn đeo bên người ba cái bài vị, của ba người. Ông Danh thấy ba tấm bài vị, liền hiểu ra là vì chuyện gì. Ông run rẩy nhận lấy thứ Vũ Điền vừa đưa.
Ông không dám nghĩ lí do vì sao anh lại giao bài vị của người nhà cho mình, anh đang nghĩ quẩn.
Ông Danh giữ chặt lấy đôi bàn tay chi chít vết thương chưa lành, giọng run run:" Điền à, đừng làm chuyện dại dột con ơi. Cả nhà con chỉ còn mỗi con thôi, đừng... đừng có nghĩ quẩn."
Thế rồi ông lại thấy Vũ Điền cười, một điệu cười méo mó mà đau đơn, anh lắc đầu.
" Thúc phụ giữ gìn sức khoẻ nhé, con không nán lại đây lâu... Bây giờ phải về rồi."
Nhưng ông Danh không chịu buông anh ra, nước mắt từ hốc mặt lại trực trào rơi xuống: "Điền, Điền, đừng đi con ơi..."
Nhưng lực tay yếu ớt của ông không giữ nổi sức thanh niên của Vũ Điền, bàn tay trượt khỏi tay ông Danh. Rồi bóng dáng của người cháu trai của ông dần khuất dần sau cánh cửa.
Ông Danh không khuyên được Vũ Điền.
Mợ Danh bên ngoài đã nghe được hết những gì cả hai người nói bên trong, bà cũng không dám nghĩ Vũ Điền đang suy tính cái gì. Bà nhìn anh bằng cặp mắt lo lắng.
Mợ Danh:" Sao về sớm thế con, ở lại đây bữa cơm rồi hãy về!"
Anh nhìn ngắm lại người thân của mình một thoáng, ghi nhớ bóng dáng, khuôn mặt của họ vào trong lòng. Đây có lẽ là lần cuối cùng anh có thể tận mắt đối diện với họ.
Vũ Điền lắc đầu từ chối mợ Danh, đoạn cúi chào họ lần cuối rồi leo lên ngựa về lại huyện Thanh Lan.
Trông thấy sự lo lắng và sợ hãi của bọn họ, Vũ Điền cảm giác từng cơn co thắt trong lồng ngực mình từng lúc một rõ ràng hơn. Nỗi đau mất đi gia đình nó quá đau, kể cả với anh, cũng kể cả với Vũ Văn Danh. Vậy nhưng giờ phút này Vũ Điền đã không thể quay đầu lại nữa rồi. Quyết định một khi đã đưa ra sẽ không rút lại được nữa, đã phóng lao thì phải theo lao thôi.
...
Chiều đó Vũ Điền về tới xã Đồng Diên, anh nán lại không trở về luôn nhà họ Trần mà đến từng nhà lá dựng tạm bợ của bà con làng Văn.
Làng Văn lúc này đang dọn dẹp bãi hoang tàn, dựng lại làng. Tuy mất đi bóng biết bao bóng dáng thân quen nhưng vẫn là làng Văn, rồi sau này sẽ có thêm nhiều sinh linh nữa ra đời, rồi thế hệ sau này sẽ dần được hình thành và sinh sống. Cả ngôi làng lẽ đứng lên từ bãi hoang tàn.
Vũ Điền thoáng thấy mợ Loan liền lại phía đó giúp đỡ:" Mọi người đang dựng lại làng ạ."
Mợ Loan tâm trạng đã rốt hơn nhiều so với nhiều ngày trước. Bà rất cảm kích anh và trai tráng trong làng, thấy anh, bà cũng hớn hở mà đáp:" Hồi sáng nghe cậu Đắc nói cậu sang Quỳnh Côi thăm ông Danh, sao về sớm vậy. Chúng ta còn tưởng cậu mai mới về cơ!"
Vũ Điền lại giúp Đặng Hưng lấy mấy cái lá cọ, nói:" Về sớm còn giúp bà con dựng lại làng chứ mợ."
Mợ Loan cười cười:" Vất vả quá, vất vả quá."
Vậy là cả chiều đó từ lúc về tới lúc chạng vạng tối Vũ Điền đều ở lại làng Văn giúp bà con trong làng lợp nhà ở tạm.
Cầm chiếc đèn dầu đứng trước bãi đổ nát của nhà mình, anh thở dài rồi ngồi bệt xuống bên cạnh mộ phần của ông Định. Anh dựa vào gồ đất lạnh lẽo, nhưng lại cảm thấy quen thuộc một cách kì lạ. Vũ Điền nói:" Thầy ơi, con bất hiếu quá, không lo được hương khói cho nhà mình tử tế."
" Nhưng mà thầy, u ơi, cả Nghĩa nữa, con sẽ không để cả nhà mình phải chết oan đâu, con hứa đấy!"
Mộ phần của cả ba người nhà anh đều được chôn cất tử tế bên cạnh nhau, Vũ Điền đã nhờ bà con giúp mình lo hậu sự cho cả nhà xong xuôi cả rồi. Tiếp tới bước vào kế hoạch của Phạm Bá Chi, nhanh thôi, anh sẽ không còn ở đây nữa.
Trần Văn Đắc tìm thấy anh ngồi bệt bên mộ người nhà mình, chàng không khỏi xót xa cho người chàng thương. Chàng tiến đến gọi anh.
" Điền."
Vũ Điền trông thấy chàng liền đứng dậy, chủ động nắm lấy bàn tay của Trần Văn Đắc, đáp: " Ta đây, đi thôi."
Trần Văn Đắc nhíu mày đưa đèn dầu cho Vũ Điền cầm, sau đó ân cần xuổi vệt đất bẩn trên áo anh, nói:" Bẩn quá, về rồi nhớ tắm đẵm sạch sẽ đi đã nhé."
Vũ Điền cười với chàng:" Vâng, nương tử nhà ta chu đáo quá!"
Lời vừa dứt đã thấy Trần Văn Đắc hung hăng véo hai má của anh, chàng nói với vẻ có phần không cam lòng:" Ồ, nương tử nhà ta cơ đấy!"
Vũ Điền bị người ta bắt nạt, anh vội đánh người kia:" Đau đau, bỏ tay của huynh ra!"
Trần Văn Đắc phì cười, hai người sau đó nắm tay nhau đi về. Trong cả hai đều nhận rõ điểm khác lạ dần thay đổi của đối phương, nhưng họ không nói ra. Tận hưởng những ngày còn ở bên nhau thế này chẳng phải tốt hơn sao.
_____
(1) Lũi đồng nghĩa với lại đây, qua đây,... (từ địa phương ở một số nơi)
(Lưu ý:Nội dung truyện chỉ là sản phẩm do trí tưởng tượng của tác giả.)